การซื้อ-ขายทองคำ มีมานานกว่า 2,700 ปีก่อน เริ่มจากมนุษย์แปรรูปทองคำมาเป็นเหรียญ และนำมาใช้เป็นตัวกลางในการแลกเปลี่ยน โดยปัจจุบันทองคำยังถูกนิยมนำมาทำเป็นเครื่องประดับ วัตถุของตกแต่ง และหลายประเทศใช้ทองคำมาค้ำประกันมูลค่าของเงิน และเป็นทุนสำรองของประเทศ ซึ่งจะเห็นได้ว่ายิ่งเวลาผ่านมาจนถึงวันนี้คุณค่า มูลค่า ของทองคำยังไม่ด้อยค่าลงเลย มีแต่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จึงทำให้ทองคำได้รับการยอมรับทั่วโลก และกลายเป็นสินทรัพย์ปลอดภัยยอดนิยม ทำให้หลายคนเริ่มหันมาสนใจที่จะครอบครองทองคำ และลงทุนในตลาดทองคำ ซึ่งมีทั้งรูปแบบทองรูปพรรณ ทองคำแท่ง และการเทรดทองคำออนไลน์
โดยการลงทุนทองคำนั้น ให้ประโยชน์หลายทาง ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของผลตอบแทนจากการที่ราคาทองคำปรับตัวสูงขึ้น หรือใช้ป้องกันความเสี่ยงจากอัตราเงินเฟ้อ เนื่องจากทองคำสามารถใช้เป็นตัวกลางแลกเปลี่ยนที่ยอมรับได้ทั่วโลก และเมื่อเกิดอัตราเงินเฟ้อสูงขึ้น ราคาทองคำก็มักสูงตาม และอาจสูงกว่าการเพิ่มขึ้นของเงินเฟ้อ ซึ่งทำให้ผู้ที่ครอบครองไว้สามารถรักษาอำนาจการซื้อไว้ได้ และสุดท้ายเป็นการกระจายการลงทุนเพื่อลดความเสี่ยง เพราะผลตอบแทนจากการลงทุนในทองคำมักจะสวนทาง กับการลงทุนในหุ้น ตราสารหนี้ หรือสินทรัพย์เพื่อการลงทุนอื่นๆ ดังนั้นการมีทองคำเป็นสินทรัพย์ส่วนหนึ่งจึงช่วยให้เรามั่นใจได้ว่าจะไม่เสียมูลค่า
และเมื่อโลกเกิดวิกฤตทองคำก็ดูจะมีค่ามากยิ่งขึ้น สวนทางกับหุ้นที่จะราคาร่วงเพราะเศรษฐกิจกลับอยู่ในช่วงขาลง ซึ่งในสถานการณ์ปัจจุบัน นับตั้งแต่มีสถานการณ์ตึงเครียดระหว่างรัสเซียกับยูเครนที่เกิดขึ้นเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2564 มาจนถึงตอนนี้ที่ยกระดับจากความตึงเครียดเป็นความดุเดือดร้อนระอุ มีการบุกโจมตี การต่อสู้ และมีการเจรจากันแล้วหลายครั้ง ก็ทำให้ราคาทองคำปรับเพิ่มสูงขึ้น
เป็นวิถีปกติที่เมื่อเกิดวิกฤติหรือความผันผวนใดๆ ขึ้นในโลกจะส่งผลให้ราคาทองคำสูงขึ้น นั่นก็เพราะทองคำเป็น ‘สินทรัพย์ปลอดภัย’ ที่ไม่ใช่แค่ปลอดภัยธรรมดา แต่เป็นสินทรัพย์ปลอดภัยที่สุดแสนคลาสสิก และได้รับความนิยมที่สุดเมื่อมีเหตุการณ์หรือข่าวร้ายๆ ที่ทำให้ตลาดเกิดภาวะผันผวนสูง
แล้วทำไมทองคำจึงเป็นสินทรัพย์ปลอดภัย และมีบทบาทสูงในระบบการเงินของโลก?
คำอธิบายในยุคปัจจุบันคือ ทองคำมีคุณลักษณะเข้าเงื่อนไขหลายอย่างของสินทรัพย์ปลอดภัย โดยเฉพาะคุณลักษณะเด่น คือ ทองคำเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ที่สามารถสะสมมูลค่าได้ และเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดเดียวที่ได้รับการยอมรับเทียบเท่าเงินตรา ทองคำรักษามูลค่าของตัวมันเอง ไม่เสื่อมมูลค่าลง และภายใต้สภาวะตลาดปกติ ราคาทองคำมักจะเคลื่อนไหวในทิศทางตรงข้ามกับสินทรัพย์เสี่ยง นักลงทุนจึงมักกระจายความเสี่ยงด้วยการลงทุนในทองคำ
แต่ถ้าเราอยากทราบถึงที่มา ว่าทำไมทั่วโลกถึงตกลงเห็นพ้องกันในการเลือกให้ ‘ทอง’ เป็นสินทรัพย์ที่มีค่าตลอดกาล คงต้องย้อนไปไกลหลายพันปี มีข้อมูลบอกว่ามนุษย์นำแร่ทองคำที่อยู่ใต้ดินมาใช้ราว 6,000 ปีมาแล้ว โดยในยุคแรกทองคำถูกนำมาใช้เป็นเครื่องตกแต่งในพิธีกรรมทางศาสนา และใช้เพื่อแสดงความรุ่งเรืองและความมีอำนาจมาถึงยุคสมัยที่มนุษย์แลกเปลี่ยนสินค้ากัน ก็มีการตกลงว่าต้องมีสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน ซึ่งในยุคแรกๆ ใช้เครื่องปั้นดินเผา ลูกปัด หินแม่น้ำ เป็นสื่อกลางการแลกเปลี่ยน หลังจากนั้น ถึงยุคที่มนุษย์ใช้สัมฤทธิ์และโลหะต่างๆ อย่างเช่น ทองแดง ดีบุก เงิน ทอง เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน
อาจจะกล่าวได้ว่า สถานะ ‘สินทรัพย์ปลอดภัย’ ของทองเกิดขึ้นด้วยคุณลักษณะของตัวแร่ธาตุทองคำเองที่มีค่า หายาก มีวันหมด บวกกับที่มนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ตีมูลค่าแร่ชนิดนี้สูงสุดในบรรดาสื่อกลางการแลกเปลี่ยนสินค้าทั้งหมด บวกกับมาถึงยุคสมัยที่เข้าใกล้ปัจจุบันเข้ามาหน่อยที่มันถูกใช้เป็นเงินทุนสำรองของประเทศในช่วงสงคราม ทำให้มนุษย์ก็เรียนรู้ต่อกันมาเสมอว่าเมื่อเกิดสงครามหรือสถานการณ์ที่ร้ายๆ เราต้องเก็บทองไว้เป็นหลักประกันความมั่นคงของชีวิตและประเทศชาติ
จนถึงทุกวันนี้ ทองคำเป็นหนึ่งในทุนสำรองเงินตรา และเงินทุนสำรองระหว่างประเทศที่ทุกประเทศต้องมี
ตัดภาพมาที่การลงทุนในทองหรือการเก็บสะสมทองในปัจจุบันนี้ เราไม่จำเป็นต้องซื้อทองรูปพรรณหรือทองคำแท่งเก็บไว้เองแล้ว เพราะรูปแบบการลงทุนในทองคำที่เหมาะสมกับยุคสมัย สะดวก และปลอดภัยกว่า ไม่ต้องกังวลว่าจะถูกปล้นหรือลักขโมย และซื้อขายได้ง่าย นั่นคือ การลงทุนผ่าน ‘กองทุนรวมทองคำ’ (gold fund) ซึ่งการเคลื่อนไหวของมูลค่าหน่วยลงทุนจะเป็นไปตามการเคลื่อนไหวของราคาทองคำในตลาดโลก
อ่านมาจนถึงตรงนี้ทุกคนคงเข้าใจแล้วว่าทำไมทองคำถึงเป็นที่ยอมรับในระดับโลก และถูกเรียกว่า “สินทรัพย์ปลอดภัยของนักลงทุน” เมื่อคุณค่าของทองคำมีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้นเรื่อย ทุกคนลองคิดดูว่าในอนาคตทองคำจะยังคงเป็นที่นิยม และมีมูลค่าสูงขึ้นขนาดไหน แต่ทั้งนี้ก่อนลงทุนในตลาดทองคำควรศึกษาข้อมูล ตั้งเป้าหมายการลงทุน รวมถึงวางกลยุทธ์ และที่สำคัญต้องคำนึงถึงความเสี่ยงที่ตามมาก่อนตัดสินใจลงทุนทองคำ
